Sóóóna
Uren samen rijdend in een auto, overwegend over niet al te best geasfalteerde provinciale wegen, is het ondoenlijk om alleen maar zinnige teksten te uiten. Die ervaring hebben we – mijn vaste journalistieke metgezel Ron Stoop en ik – inmiddels wel van onze eerdere reizen. In de uren tussen de interviews en reportages door moet het mentale ventieltje zo af en toe even opengezet met een woeste kreet of een droog citaat uit een eerdere ontmoeting.
Als vanzelf ontstaan er zo stopwoorden en -zinnen, die enige verlichting bieden. Zoals deze keer “No, I’m an expert.”, "Ik dacht dat dat kon!", “Terviseks!”, “Herken je die smaak, dat als je hardloopt en er dan wat zweet op je lip blijft hangen…?” of kort maar krachtig “Sóóóna!”. Ik weet het, je moet erbij zijn geweest om het te begrijpen, maar zulks levert eindeloos plezier op.
Na Macedonië (2x), IJsland en Californië vierden we medio september een lustrum met een achtdaagse trip door de Baltische Staten. Niet dat we er ook maar een moment speciaal bij stil hebben gestaan, trouwens de journalistieke avonturen over de grens zijn van zichzelf al een feest. Hoewel onze wederhelften thuis hardnekkig de nadruk blijven leggen op het plezier, is het wel degelijk ook hard werken. Maar inmiddels zijn we er wel achter dat hoe luider we dat roepen, hoe minder we worden geloofd.
Laat daarom de statistieken voor zichzelf spreken: een achtdaagse expeditie, met vijf actieve reisdagen, waarin we drie landen hebben doorkruist, met ruim twaalfhonderd kilometer onder de wielen, zes rondleidingen op bedrijven, elf interviews met ondernemers en ambtenaren van ministeries en minstens zoveel fotosessies.
Logisch, los van al die harde cijfers, vonden we zeker ook ruimte voor vertier. Zo bezochten we de wedstrijd Flora Tallinn tegen Narva Trans (2-2), zagen we via Ziggo Go in het Airbnb-appartement in Riga ‘ons Ajax’ met 3-0 van AEK Athene winnen en vermaakten we ons prima in café Scotland Yard in Tallinn bij een live optreden van de Letse rockabillyband The Swamp Lakers. En dan is er nog onze derde gemeenschappelijke liefhebberij: bier. Volop hebben we genoten van de meest uiteenlopende Baltische smaken en geuren.
Nu wil het toeval (voor zover dat al bestaat) dat de Esten, Letten en Litouwers een rijke geschiedenis hebben als thuisbrouwers. Aan creativiteit en lef geen gebrek. Werkelijk van alles mengen ze door hun bieren: geroosterde kokos, rode bietensap met pepers, dubbele espresso, gin tonic, cacao, marshmalllows. eikeldoppen of gedroogde berkentakken. De laatste smaak is terug te vinden in de IPA van Tanker Brewery in Estland met de kenmerkende naam Sauna Session.
Het badhuis speelt sowieso een centrale rol in de Baltische cultuur. Soms letterlijk, want bij de bezichtiging van enkele nieuwe bedrijfspanden werden we steeds al vlot vol trots gewezen op de in aanbouw zijnde sauna, of met Baltische tongval, de sóóóna. Hele rituelen hangen er aan vast. Zo slaan de Esten zichzelf al zwetend met die bewuste berkentak op de rug. Rare jongens, die Balten, maar ook mooi volk. Net als de wonderschone architectuur die in de drie hoofdsteden alom valt te bewonderen.
Een aanrader dus, óók voor diegenen die puur en alleen voor hun plezier op reis gaan. Seriously, the Baltics are hot. En dat geldt ongetwijfeld ook voor hun sóóóna’s.
